WAŻNE: Bardzo prosimy aby zapytania dotyczące popraw kolokwium studenci kierowali
do prowadzącego dane zaliczenie a nie do Kierownika Katedry lub kierownika ćwiczeń.

 

 

Plan nauczania dla studentów I roku kierunku lekarsko-dentystycznego

z przedmiotu „Biologia”

w roku akad. 2023/2024

 

Seminaria i ćwiczenia

 

ZBIORCZA KARTA ĆWICZEŃ Z PARAZYTOLOGII (ĆWICZENIA 1-7)

Aktualizacja: ZBIORCZA KARTA ĆWICZEŃ Z GENETYKI (ĆWICZENIA 8-10)

ZBIORCZA KARTA PREZENTACJI (ĆWICZENIA 10-12)

 

 

 

 

 Zajęcia nr 1

11.10.2023

 

Temat ćwiczeń: Metodyka obserwacji biologicznej

Omówienie zasad organizacji ćwiczeń i wykładów:

1. Regulamin ćwiczeń.
2. Działalność naukowa Katedry.

 

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

1. Budowa i zasady posługiwania się mikroskopem.
2. Etapy pracy z mikroskopem optycznym.
3. Dokumentowanie obserwacji mikroskopowej.

  

Piśmiennictwo:

1. Materiał pomocniczy do zajęć nr 1

 

 

Zajęcia nr 2

18.10.2023

 

Temat seminarium: Układ pasożyt - żywiciel jako model interakcji międzygatunkowej

Temat ćwiczenia: Pasożyty krwi

 

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

Zasięg geograficzny, biologia pasożyta (cechy morfologiczne istotne dla diagnostyki, sposób transmisji, cykl rozwojowy), znaczenie medyczne i diagnostyka:

 

Trypanosoma brucei gambiense

Trypanosoma brucei rhodesiense

Trypanosoma cruzi

Plasmodium vivax

Plasmodium malariae

Plasmodium falciparum

Plasmodium ovale

Wuchereria bancrofti

 

Zaliczenie pisemne zajęć nr 2

  

Piśmiennictwo:

1. Błaszkowska J., Ferenc T., Kurnatowski P.: Zarys parazytologii medycznej. Edra Urban & Partner, Warszawa 2017, część 1 i 2.
   

 

Zajęcia nr 3

25.10.2023

Temat seminarium: Przystosowanie pasożytów do organizmu żywiciela

Temat ćwiczenia: Pasożyty płynów ciała i tkanek

 

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

Zasięg geograficzny, biologia pasożyta (cechy morfologiczne istotne dla diagnostyki, sposób transmisji, cykl rozwojowy), znaczenie medyczne i diagnostyka:

 

Trichomonas vaginalis [1]

Trichomonas tenax [2]

Leishmania donovani [1]

Leishmania brasiliensis [2]

Leishmania tropica [2]

Toxoplasma gondii [1]

Schistosoma haematobium [1]

Schistosoma mansoni [1]

Schistosoma japonicum [1]

Trichinella spiralis [1]

 

Zaliczenie pisemne zajęć nr 3

 

Piśmiennictwo:

1. Błaszkowska J., Ferenc T., Kurnatowski P.: Zarys parazytologii medycznej. Edra Urban & Partner, Warszawa 2017, część 1 i 2.
2. Deryło A.: Parazytologia i akaroentomologia medyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, rozdział 3.

  Zajęcia nr 4

08.11.2023

Temat seminarium: Przewód pokarmowy jako obszar inwazji pasożytniczej

Temat ćwiczenia: Pierwotniaki – pasożyty przewodu pokarmowego i jamy ustnej

 

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

Zasięg geograficzny, biologia pasożyta (cechy morfologiczne istotne dla diagnostyki, sposób transmisji, cykl rozwojowy), znaczenie medyczne i diagnostyka:

 

Entamoeba histolytica [1]

Entamoeba coli [2]

Entamoeba gingivalis[2]

Enterocytozoon bienuesi [2]

Giardia intestinalis [1]

Cryptosporidium parvum [1]

Balantidium coli [1]

 

Zaliczenie pisemne zajęć nr 4

  

Piśmiennictwo:

1. Błaszkowska J., Ferenc T., Kurnatowski P.: Zarys parazytologii medycznej. Edra Urban & Partner, Warszawa 2017, część 1.
2. Deryło A.: Parazytologia i akaroentomologia medyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, rozdział 3.

 

Zajęcia nr 5

15.11.2023

Temat seminarium: Aspekty ekologiczne w zakażeniach pasożytami – mikrohabitat i makrohabitat

Temat ćwiczenia: Przywry i tasiemce - pasożyty przewodu pokarmowego

 

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

Zasięg geograficzny, biologia pasożyta (cechy morfologiczne istotne dla diagnostyki, sposób transmisji, cykl rozwojowy), znaczenie medyczne i diagnostyka:

 

Fasciola hepatica

Diphyllobothrium latum

Taenia saginata

Taenia solium

Echinococcus granulosus

Dipylidium caninum

Hymenolepis nana

 

Zaliczenie pisemne zajęć nr 5

 

Piśmiennictwo:

1. Błaszkowska J., Ferenc T., Kurnatowski P.: Zarys parazytologii medycznej. Edra Urban & Partner, Warszawa 2017, część 2.

 

 Zajęcia nr 6

22.11.2023 

Temat seminarium: Czynniki biotyczne i abiotyczne wpływające na rozmieszczenie i dynamikę populacji pasożytów

Temat ćwiczenia: Nicienie - pasożyty przewodu pokarmowego

 

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

Zasięg geograficzny, biologia pasożyta (cechy morfologiczne istotne dla diagnostyki, sposób transmisji, cykl rozwojowy), znaczenie medyczne i diagnostyka:

 

Strongyloides stercoralis [1]

Ancylostoma duodenale [1]

Enterobius vermicularis [1]

Ascaris lumbricoides [1]

Toxocara canis [1]

Toxocara cati [2]

Trichuris trichiura [1]

 

Zaliczenie pisemne zajęć nr 6

 

Piśmiennictwo:

1. Błaszkowska J., Ferenc T., Kurnatowski P.: Zarys parazytologii medycznej. Edra Urban & Partner, Warszawa 2017, część 2.
2. Deryło A.: Parazytologia i akaroentomologia medyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, rozdział 4.

 

Zajęcia nr 7

29.11.2023

Temat seminarium: Znaczenie stawonogów w medycynie

Temat ćwiczenia: Ektopasożyty – stawonogi pasożytnicze i alergogenne

 

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

Zasięg geograficzny, biologia pasożyta (cechy morfologiczne istotne dla diagnostyki, sposób transmisji, cykl rozwojowy), znaczenie medyczne i diagnostyka:

 

Ixodes ricinus [1]

Demodex folliculorum [1]

Acarus siro [1]

Dermatophagoides pteronyssinus [2]

Sarcoptes scabiei [1]

Pediculus humanus [1]

Pthirus pubis [1]

Cimex lectularius [1]

Anopheles maculipennis [1]

Pulex irritans [1]

 

Zaliczenie pisemne zajęć nr 7

 

Piśmiennictwo:

1. Błaszkowska J., Ferenc T., Kurnatowski P.: Zarys parazytologii medycznej. Edra Urban & Partner, Warszawa 2017, część 3.
2. Deryło A.: Parazytologia i akaroentomologia medyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, rozdział 4.

 

Zajęcia nr 8

06.12.2023

Temat seminarium: Podstawy cytogenetyki człowieka

Temat ćwiczenia: Metody badania chromosomów. Analiza kariotypu

 

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

1. Cytogenetyka kliniczna: chromosomowe podstawy chorób człowieka [1]:
   • Techniki i mianownictwo cytogenetyczne (techniki prążkowe, fluorescencyjna hybrydyzacja in situ, porównawcza hybrydyzacja genomowa i mikromacierze cytogenetyczne)
   • Aberracje liczbowe (poliploidia, aneuploidie autosomalne)
   • Aberracje chromosomowe i niepowodzenia ciąży
   • Aberracje strukturalne (translokacje, translokacje wzajemne, translokacje robertsonowskie, delecje, zespoły mikrodelecyjne, rearanżacje subtelomerowe, disomia jednorodzicielska, duplikacje, chromosomy pierścieniowe, inwersje, izochromosomy)
   • Fenotyp kliniczny aberracji chromosomowych
   • Cytogenetyka kliniczna nowotworów
   • Zespół niestabilności chromosomowej

 

Zaliczenie pisemne zajęć nr 8

 

Piśmiennictwo:

1. Jorde L.B., Carey J.C., Bamshad M.J.: Genetyka medyczna. Edra Urban & Partner, Wrocław 2021, rozdział 6.
   

Zajęcia nr 9

13.12.2023

Temat seminarium: Podstawy mechanizmów zmienności i dziedziczenia

Temat ćwiczenia: Mutacje genowe i chromosomowe u organizmów modelowych. Kariotyp człowieka z aberracją chromosomową

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

      1. Zmienność genetyczna: przyczyny istnienia i sposoby wykrywania [1]

      2. Wykrywanie i ocena ilościowa zmienności genetycznej [1]

• grupy krwi, układ grupowy AB0, układ grupowy Rh

      3. Zmienność genetyczna w populacji [1]

• przyczyny zmienności genetycznej

      4. Dziedziczenie autosomalne dominujące i recesywne [1]

      5. Podstawy genetyki formalnej [1]

• wykład Grzegorza Mendla, pojęcie fenotypu, podstawy konstrukcji rodowodu

      6. Dziedziczenie autosomalne dominujące [1]

• cechy charakterystyczne dziedziczenia autosomalnego dominującego, ryzyko genetyczne

      7. Dziedziczenie autosomalne recesywne [1]

• cechy charakterystyczne dziedziczenia autosomalnego recesywnego, ryzyko genetyczne, dziedziczenie dominujące a recesywne

      8. Czynniki wpływające na ekspresję genów powodujących choroby [1]

• mutacje de novo, mozaicyzm germinalny, niepełna penetracja, penetracja zależna od wieku, zmienna ekspresja, heterogenność locus, plejtropia

       9. Drosophila melanogaster jako model badań genetycznych [2]

Zaliczenie pisemne zajęć nr 9

 

Należy przynieść nożyczki oraz przeźroczystą taśmę klejącą (jeden zestaw na dwuosobową grupę).

  

Piśmiennictwo:

      1. Jorde L.B., Carey J.C., Bamshad M.J.: Genetyka medyczna. Edra Urban & Partner, Wrocław 2021, rozdział 3 i 4.

      2. Materiał pomocniczy do zajęć nr 9 (plik)

Zajęcia nr 10

20.12.2023

Temat seminarium: Chromosomy płci

Temat ćwiczenia: Chromatyna płciowa w jądrach interfazowych

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

1. Dziedziczenie sprzężone z płcią oraz inne modele dziedziczenia [1]

• inaktywacja chromosomu X
• dziedziczenie sprzężone z płcią (dziedziczenie recesywne sprzężone z chromosomem X, dziedziczenie dominujące sprzężone z chromosomem X, dziedziczenie sprzężone z chromosomem Y)
• Cechy ograniczone przez płeć i związane z płcią
• Dziedziczenie mitochondrialne
• Piętno genomowe (antycypacja i ekspansja powtórzeń, historia zespołu łamliwego chromosomu X)

 

 

Zaliczenie zajęć nr 10 oraz prezentacje

 

Tematy prezentacji dla ćwiczenia 10:

1. Monosomia chromosomów płciowych
2. Trisomia chromosomów płciowych
3. Zespół niewrażliwości na androgeny

 

Piśmiennictwo:

1. Jorde L.B., Carey J.C., Bamshad M.J.: Genetyka medyczna. Edra Urban & Partner, Wrocław 2021, rozdział 5.
   

 Zajęcia nr 11

10.01.2024

Temat seminarium: Genetyczne i środowiskowe uwarunkowanie wad rozwojowych

Temat ćwiczenia: Wybrane zespoły spowodowane aberracjami chromosomowymi i mutacjami genowymi

Zagadnienia do przygotowania przez studenta:

1. Dziedziczenie wieloczynnikowe i często występujące choroby [1]

• Zasady dziedziczenia wieloczynnikowego (model wieloczynnikowy, model wartości progowej, ryzyko powtórzenia modelu, dziedziczenie wieloczynnikowe a dziedziczenie monogenowe)
• Genetyka często występujących chorób (wady wrodzone, choroby wieloczynnikowe populacji osób dorosłych - tylko przykłady)

      2. Diagnostyka prenatalna chorób genetycznych i wad wrodzonych [1]

• amniopunkcja, biopsja trofoblastu, inne metody pobierania materiału do badań, ultrasonografia, badania z surowicy ciężarnych w pierwszym i drugim trymestrze, analiza DNA płodu w krążeniu matki, diagnostyka preimplantacyjna

      3. Wpływ genomiki [1]

• farmakogenetyka, przewidywanie ciężkich działań niepożądanych leków oparte na genetyce, farmakoterapia spersonalizowana

      4. Dysmorfologia i teratologia kliniczna [1]

• podstawy dysmorfologii, teratologia kliniczna

      5. Definicje do przygotowania: ekogenetyka, farmakogenetyka, nutrigenetyka, teratologia, transgresja [2]

 Zaliczenie pisemne zajęć nr 11 oraz prezentacje

 Tematy prezentacji dla ćwiczenia 11:

1. Zespół Downa (trisomia 21)
2. Zespół Edwardsa (trisomia 18)
3. Zespół Warkany’ego (trisomia 8)
4. Zespół Patau (trisomia 13)

Oraz tematy prezentacji z ćwiczenia 12

 Piśmiennictwo:

1. Jorde L.B., Carey J.C., Bamshad M.J.: Genetyka medyczna. Edra Urban & Partner, Wrocław 2021, rozdział 12, 13, 14, 15.
2. Drewa G., Ferenc T.: Genetyka medyczna. Podręcznik dla studentów. Elsevier Urban & Partner, Wrocław, 2011.

 

Zajęcia nr 12

17.01.2024

Temat ćwiczenia: Wybrane choroby dziedziczne spowodowane mutacjami genowymi

1. Prezentacje multimedialne i dyskusja na tematy wskazane w temacie ćwiczenia.
2. Odrabianie zajęć.
3. Zaliczenie zajęć.

 Prezentacja przez studentów wybranych zespołów mutacji genowych - zgodnie z ustaleniami na zajęciach (lista w załączniku).

Tematy prezentacji dla ćwiczenia 12:

1. Zespół Treachera-Collinsa
2. Mutacje w genie FGFP2 (zespół Aperta, Crouzona i Pfeiffera)
3. Zespół Alagille’a
4. Mukowiscydoza
5. Zespół Pradera-Williego i Angelmana
6. Dystrofia Duchenne’a i Beckera
7. Hemofilia A i B

 

 Piśmiennictwo:

1. Jorde L.B., Carey J.C., Bamshad M.J.: Genetyka medyczna. Edra Urban & Partner, Wrocław 2021.